Preek Pater Paul Begheyn sj

OVERWEGING OP DE ZEVEN-EN-TWINTIGSTE ZONDAG DOOR HET JAAR

Amsterdam-Osdorp, Pauluskerk, 6 oktober 2019

Vandaag begint in het Vaticaan de bijzondere synode over het Amazonegebied, die drie weken zal duren, tot en met 27 oktober. Deelnemers zijn bisschoppen, deskundigen en vertegenwoordigers van inheemse volkeren uit Brazilië, Bolivia, Peru, Ecuador, Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname en Frans-Guyana. Wie er zal ontbreken is de 39-jarige Pian Kanamari, een inheems stamhoofd uit het Amazonegebied. Hij werd een maand geleden op brute wijze vermoord, en laat en zwangere vrouw en twee kinderen achter. De moord vond plaats in een context waarin geweld tegen inheemse volkeren en de schending van hun rechten ongestraft kunnen plaatsvinden. De daders moeten gezocht worden in de Braziliaanse regering en multinationals. Overigens zijn tussen 2003 en 2017 1119 inheemse mensen vermoord.

            In het Amazonegebied ligt het grootste regenwoud op aarde. Door dat woud stroomt de Amazonerivier van 6600 kilometer lang. Het gebied is de laatste tijd veel in het nieuws vanwege de enorme bosbranden die er woeden. Ze worden vaak aangestoken om plaats te maken voor land- en mijnbouw. De afgelopen vijftig jaar is twintig procent van het bos gekapt. De Amazone speelt een belangrijke rol in klimaatverandering

            De synode over de Amazone zal aandacht schenken aan het Amazonegebied, aan de mensen die er leven en bedreigd worden, aan hun stijl van leven en de schoonheid van hun leefgebied. Een dialoog met hen kan van grote waarde zijn voor hen die elders leven, zo luidt het uitgangspunt van het werkdocument van de synode, waarvan de titel luidt Nieuwe wegen voor de Kerk en voor een integrale ecologie.

            Wat betreft die nieuwe wegen voor de Kerk, spreekt het document over de mogelijkheid om niet-celibataire mannen priester te wijden: “Hoewel het celibaat een geschenk is voor de Kerk, zijn er verzoeken geweest om in de meest afgelegen gebieden de mogelijkheid te bestuderen om de priesterwijding toe te dienen aan oudere personen, bij voorkeur inheemse, gerespecteerde en aanvaarde leden van hun gemeenschap, zelfs als ze al een stabiel en samengesteld gezin hebben, om zo de sacramenten te verzekeren, die het christelijke leven begeleiden en ondersteunen.”

            Ook staat er een oproep in tot de instelling van een soort officieel ambt voor vrouwen in het gebied, “rekening houdend met de centrale rol die zij tegenwoordig in de Amazone-kerk spelen.”

            Het gaat hier, zoals u begrijpt, om een uiterst belangrijke bijeenkomst, die grote invloed zal hebben op de Kerk wereldwijd. Het priestertekort speelt niet alleen in het Amazone-gebied, maar in heel de wereld. En ook buiten het Amazone-gebied spelen vrouwen een centrale rol in de Kerk.

            Dit vormt een reden voor een groep kardinalen, die zich als wolven rondom paus Franciscus bewegen, om op alle mogelijke manieren deze synode bij voorbaat zwart te maken. Oud-leerlingen van Joseph Ratzinger, de latere paus Benedictus XVI, sluiten zich bij hen aan, en zien deze synode als een gevaar voor het wijdingsambt.

            Een bevriende Canadese medebroeder, Michael Czerny, die de afgelopen jaren meer dan eens in Amsterdam bij ons op bezoek is geweest, en die onlangs door paus Franciscus tot kardinaal is benoemd, is ondersecretaris voor het Vaticaanse bureau voor migranten en vluchtelingen. Hij zal als speciale secretaris voor deze synode optreden, en schreef onlangs in de Vaticaanse krant L’Osservatore Romano een belangrijk artikel, waarin hij uitlegde, waarom er een dringende behoefte is dat de Kerk aanwezig is in het Amazonegebied, met medeleven en gerechtigheid. Als een van de belangrijkste zinnen in dat artikel citeer ik nu: “Het sociale en het natuurlijke kunnen niet van elkaar gescheiden worden, en de milieukwestie en het pastoraat moeten niet van elkaar gescheiden worden.”

            Wat kunnen wij, parochianen van de Pauluskerk in Osdorp, leren van deze synode? Helaas zijn onze media niet erg royaal met berichtgeving over de synode over de Amazone. Maar we kunnen in elk geval uitzien naar het slotdocument van eind deze maand. We kunnen onze mentaliteit gevoelig maken voor wat er elders in de wereld te leren valt, niet alleen in het Amazonegebied, maar ook in onze eigen stad met zoveel verschillende culturen en kwaliteiten. En wat we ook niet zouden moeten vergeten om in ons gebed en in ons doen en laten, en in onze gesprekken open te staan voor het nieuwe dat in onze Kerk en wereld ondanks alles in aantocht is.

Dit vind je misschien ook leuk...